Skip to content
Ga terug

Hoe de maakwijze van schoenen het uiterlijk van schoeisel bepaalt

De meeste mensen bezitten meerdere paren schoenen, omdat nu eenmaal niet iedere schoen geschikt is voor elke gelegenheid. Al zijn we tegenwoordig gelukkig hartstikke ruimdenkend op fashion-gebied, dus met nette sneakers naar kantoor is geen probleem. Toch vinden we het fijn om hierin onze eigen keuzes te maken en voor de schoen te kiezen die naar onze mening het beste past bij de dag die voor ons ligt. We hebben vaak een bepaald gevoel bij de kleren en de schoenen die we dragen, of we hebben mooie herinneringen gemaakt tijdens het dragen van ons favoriete paar schoenen. Maar voordat de schoen een herinnering maakt, heeft hij al een heel maakproces achter de rug. In dit artikel besteden we uitgebreid aandacht aan negen verschillende maakwijzen van schoenen. Want hoe wordt een stuk leer uiteindelijk een prachtige schoen?

Maakwijze van schoenen

Voordat we dieper op de negen verschillende maakwijzen van schoenen ingaan, lichten we in het kort toe, uit welke onderdelen een leren schoen bestaat.

  • Bovendeel: het bovendeel wordt niet voor niets als eerste onderdeel genoemd. Dit deel beslaat, op de zool na, de gehele schoen. Het bovendeel bepaalt dan ook het uiterlijk en karakter van jouw schoen. Wanneer je dus als een blok voor een schoen valt, heeft het bovendeel een stevig staaltje verleiding getoond.
  • Zool: een zool zelf bestaat ook weer uit verschillende onderdelen. Zo heb je een binnenzool, een middenzool en een loopzool. De binnenzool is de zool die je direct onder je voet voelt. De middenzool, het woord zegt het al, bevindt zich tussen de binnen- en de loopzool. Deze heeft een schokdempende functie. De loopzool is de zool die de grond raakt. 
  • De leest: de leest kun je zien als een mal voor de voet aan de hand waarvan de schoen wordt gemaakt. Schoenmakers maken gebruik van standaardleesten, maar een speciaal op maat gemaakte schoen wordt gemaakt aan de hand van een leest op basis van de vorm van jouw voet.

Zoveel schoenen, zoveel maakwijzen. Kwaliteitsschoenen kennen verschillende constructies en maakwijzen. De verschillende maakwijzen geven de schoen een eigen uiterlijk en typische kenmerken, maar ze geven ook een bepaald draaggevoel mee aan de voeten. Hoe duurzamer de maakwijze –bijvoorbeeld de doorgenaaide zool tegenover de schoenzool die vakmannen lijmen- hoe soepeler de schoen is voor de voet.

De negen verschillende maakwijzen van schoenen

Hieronder bespreken wij negen verschillende maakwijzen van schoenen, zodat je straks precies weet wat voor makelij je aan jouw voeten draagt.

null

1. Blake

De Blake-methode is een van de meest bekende maakwijzen van schoenen. De methode voert ons terug naar de industriële revolutie: deze manier van schoenzolen aan geklede schoenen vastmaken kon namelijk niet met de hand worden gedaan, maar enkel machinaal.

Hoe werkt deze methode?
De onderkant van de binnenzool wordt aan het omgeslagen overleer vastgelijmd. Dan wordt de tussenzool vastgenaaid aan het omgezwikte overleer. Dit staat ook wel bekend als overnaaien. Als laatste wordt de loopzool onder de schoen vastgemaakt door deze op de tussenzool te lijmen. Een stiknaad maakt de schoen af. Deze loopt van de onderkant van de schoen naar de bovenkant van de binnenzool.

2. Bentivegna

De Bentivegna-maakwijze is een van de lastigste maakwijzen van schoenen die er zijn. Er zijn maar weinig schoenmakers die deze kunst verstaan. Het gaat hier om ware ambacht waarbij iedere centimeter van het leer zorgvuldig wordt uitgerekt, dan op de zool/schoen wordt geprikt en vervolgens geduldig met de hand wordt dichtgenaaid. Vanwege het feit dat de welt (losse rand) asymmetrisch grenst aan het profiel van de binnenzoolvoering, wordt deze met de hand aangebracht. Een zeer nauwkeurig werkje. Maar dan heb je ook een tijdloze schoen.

null

3. Cervino

De Cervino-maakwijze vind je terug in de bergschoenen van vandaag. Deze maakwijze van schoenen staat voor traditioneel en superstevig. De dikke rubberen zool wordt met de hand gestikt. De eerste stiksels worden gebruikt om de welt bij elkaar te houden, de tweede stiksels zijn ervoor om de welt voor het leder van de tussenzool en de rubberen zool bij elkaar te houden. De Cervino-maakwijze laat zich kenmerken door de altijd zichtbare stiksels rondom de naden en de rubberen zool.

4. Goodyear

De Goodyear methode staat garant voor een supersolide schoen. Bij deze methode is de zool én gelijmd én dubbel doorgenaaid, waarbij zelfs een losse steek er niet voor kan zorgen dat de zool loslaat. De grondlegger van deze maakwijze van schoenen heette Charles Goodyear. Hij vond het gevulkaniseerd rubber uit. Zijn zoon, Charles jr., vond een machine uit die een losse rand (welt) aan de binnenzool en de schacht stikte.

Maar hoe ziet die Goodyear maakwijze er dan uit?
Het bovenleder wordt op de leest getrokken. Een horizontaal stiksel bevestigt het bovenleder aan de zoolrand (welt) en aan de brug (die vastzit aan de binnenzool). Een kurklaag vult de ruimte onder de voet op. De loopzool wordt bevestigd met behulp van een verticaal stiksel (aflapsteek) dat door de welt en loopzool gaat. Deze maakwijze zorgt voor een stevige en waterdichte schoen die tientallen jaren mee kan gaan.

5. Ago

Ago betekent in het Grieks: ‘aan te trekken’ of ‘vastmaken’. De Ago-maakwijze stamt uit de tijd van de industriële revolutie en is in 1909 gepatenteerd door de Italiaanse chemicus Francesco Rampichini. Vandaag de dag is het nog steeds een geliefde maakwijze van gelijmde schoenen.

Deze maakwijze van schoenen laat zich het best omschrijven als licht, modern en vormbestendig. Vooral bij het maken van sneakers wordt gebruik gemaakt van een gelijmd onderwerk volgens de Ago-maakwijze. Bij de Ago-maakwijze wordt het bovenleder op de leest getrokken. Vervolgens wordt deze met lijm gefixeerd onder de binnenzool. Om de voet optimaal te ondersteunen brengt men een kleine hoeveelheid kurk aan. De prefinished loopzool (met een zoolrand die al aan de zool vastzit) wordt met lijm bevestigd aan de binnenzool.

null

6. Flexibel

Het mag geen verrassing zijn dat deze maakwijze van schoenen ervoor zorgt dat de schoen uitermate soepel en zacht is. Het is een methode die vaak wordt gebruikt voor herenschoenen en werkschoenen met een sportief karakter. De Flexibel-maakwijze houdt in dat het leer naar buiten wordt gelegd. Dan wordt er door het leer en de tussenzool heen gestikt. Hierdoor krijg je een opvallende, dubbele naad en dat maakt de schoen lekker sportief.

null

7. Mocassin

Mocassins zijn heerlijke zachte en soepele schoenen. Het is alsof je een handschoen aantrekt, zo natuurlijk omsluit hij de voet. Daarom kan een mocassin ook prima gedragen worden zonder sokken. Heerlijk voor de zomermaanden.

Bij de Mocassin-maakwijze is in verhouding veel leer nodig, omdat het bovenleer volledig onder de hele schoen door loopt. Het bovenleer wordt dan ook direct aan de zool vastgemaakt. De cambreur -geleng versteviging- wordt aan de binnenkant van de schacht geplaatst en de tussenzool wordt aan het bovenleder gelijmd. Vervolgens wordt de leest uit de schoen gehaald. De tussenzool wordt via de binnenkant met een binnensteek vastgenaaid aan het bovenleder. De loopzool wordt met lijm aan de tussenzool bevestigd. Het is ook mogelijk dat de binnensteek zowel door het bovenleder, de tussenzool en de loopzool wordt genaaid. Dat geeft die typische Mocassin-naad.

8. Norwegian

De Norwegian-maakwijze, soms ook wel de Norvegese maakwijze van schoenen genoemd, lijkt wel wat op de Goodyear-maakwijze. Het grote verschil zit ‘m in de bovenlaag die naar buiten is gekeerd en rust op de zool. Deze bovenlaag wordt tijdelijk aan de binnenzool vastgezet. Het echte vakmanschap zie je terug in de binnensteek; deze wordt met de hand aangebracht.

De binnensteek gaat door het bovenleder en de voorgegroefde binnenzool. Vervolgens wordt het bovenleder met de hand naar buiten gevouwen. De aflapsteek, die door het naar buiten gevouwen bovenleder en de ingesneden loopzool gaat, wordt handmatig aangebracht. Er bevindt zich een dunne kurklaag tussen de binnenzool en de loopzool. Met veel precisie wordt het bovenleder 1½ mm voorbij de aflapsteek met de hand afgesneden. Als laatste wordt de insnijding in de loopzool gesloten en met spijkertjes afgewerkt.

9. Opanca

De Opanca-constructie –afkomstig uit Zuid-Europa- straalt een bepaalde nonchalance uit. Je ziet deze maakwijze van schoenen vaak terug bij mocassins of zelfs sandalen. Een Opanca-schoen wordt gekenmerkt door de dubbele naaldsteektechniek, waarbij de voering van de sok, de zool en de bovenkant van de schoen in één keer aan elkaar zijn bevestigd. En door een opstaande zoolrand. De lederen zool is doorgestikt aan de zijkant van de schoen. De Opanca-methode maakt een schoen extreem comfortabel en flexibel.

Beelden zeggen meer dan 1000 woorden...

We hebben hierboven negen verschillende maakwijzen van schoenen besproken en stap voor stap uitgelegd hoe de schoen tot stand komt. Maar omdat beelden nu eenmaal meer zeggen dan 1000 woorden, vind je hieronder een prachtige video, waarin je pas écht een impressie krijgt van het proces van schoenmaken.

Zoals je hebt gelezen, zegt de maakwijze van schoenen veel over het uiterlijk en karakter van jouw stappers. Zo is de ene maakwijze meer geschikt voor de nochalante variant, is een andere meer geschikt voor het stevigere werk en is weer een andere maakwijze van schoenen zo complex dat alleen de beste vakmensen deze weten toe te passen.

Maar welke maakwijze ook bij jouw schoen hoort, er is ooit iemand geweest die erover nadacht en andere verfijnden de maakwijze weer, zodat jij vandaag de dag in de betere schoenenzaken allerlei soorten vakmanschap tegenkomt. Met deze informatie over de verschillende maakwijzen van schoenen weet je een volgende keer precies wat er wordt bedoeld wanneer er wordt gestrooid met een van bovenstaande vaktermen. Dat maakt het kiezen van een mooie schoen misschien weer net iets gemakkelijker!